Boşanma Dava Süreçleri
Boşanma Dava Süreçleri
Yazı İçeriği;
BOŞANMA DAVASI
1-Boşanma Hakkında
2-Anlaşmalı Boşanma Davası
3-Çekişmeli Boşanma Davası
3.1-Çekişmeli Boşanma Davası Sebepleri Nelerdir?
3.2-Genel Boşanma Sebepleri Nelerdir?
a-Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası
3.3-Özel Boşanma Sebepleri Nelerdir?
a-Zina Sebebiyle Boşanma Davası
b-Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası
c-Suç İşleme ve Haysiyetsiz Yaşam Sürme Nedeniyle Boşanma Davası
d-Terk Nedeniyle Boşanma Davası
e-Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Davası
4-Boşanma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
5-Boşanma Davasının Maliyeti Nedir?
6-Boşanma Davası Açıldıktan Ne Kadar Süre Sonra Sonuçlanır?
7-Eşlerden Biri Boşanmak İstemezse Ne Olur?
8-Boşanma Davasında Duruşmalara Katılmadan Boşanmak Mümkün müdür?
9-Kadının Soyadı Ne Zaman Değişir?
1-BOŞANMA HAKKINDA
Boşanma evlilik birliğinin hukuki olarak sona erdirilmesi olarak tanımlanabilmektedir. Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de boşanma davalarında önemli oranda artış yaşanmaktadır. Tüik verilerine göre 2022 yılı içerisinde boşanan çiftlerin sayısı 180 bin 954’e ulaşmıştır. Boşanma davalarının çeşitli sebepleri bulunmakla birlikte, bu süreçte hukuki hakları bilmek ve korumak oldukça büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle boşanma davaları yürütülürken hak kaybına uğramamak adına bir avukatta hukuki destek alınması bu süreçte hak kaybına uğranmasının önüne geçecektir. Boşanma davaları anlaşmalı boşanma davaları ve çekişmeli boşanma davaları olarak ayrılmaktadır.
2-ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI
Anlaşmalı boşanma davasında tarafların mutabık kaldığı bir protokol doğrultusunda dava açılmasıyla tarafların boşanmalarına karar verilmektedir. Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için tarafların en az bir yıl evli kalmış olmaları gerekmektedir. Bu süreçte tarafların boşanma ve fer’ileri noktasında uzlaşma sağlaması gerekmektedir. Tarafların mutabık kaldığı hususlar protokole dönüştürülerek boşanma davası açılmaktadır. Bu süreçte protokolün hazırlanması ile dava açılması noktasında bir avukatta hizmet almak oldukça önemlidir. Çünkü protokolde belirtilen hususların geçerli olup olmaması, protokolde özellikle belirtilmesi gereken noktaların belirlenmesi büyük bir öneme sahip olmaktadır.
3-ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI
Tarafların boşanma ve fer’ileri noktasında anlaşamamaları durumunda çekişmeli boşanma davası gündeme gelmektedir.
3.1 ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI SEBEPLERİ NELERDİR?
Çekişmeli boşanma davaları genel boşanma sebepleri ve özel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılmaktadır.
3.2-GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ NELERDİR?
Genel boşanma sebebi evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davası olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum halk arasında şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası olarak da bilinmektedir.
A-EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanma davası TMK m. 166’da düzenlenmiştir. TMK m. 166:”Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.” Şeklinde düzenlenmiştir. Burada önemli olan evlilik birliğinin artık eşlerden sürdürmeleri beklenmeyecek derece sarsılmış olmasının ispat edilmesidir. Burada tarafların sunmuş olduğu delillerin büyük önemi bulunmaktadır. Evlilik birliğinin artık devam etmesinin mümkün olmadığının ispat edilmesi gerekmektedir.
3.3-ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ NELERDİR?
Özel boşanma sebepleri zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme ve haysiyetsiz yaşam sürme, terk, akıl hastalığı olarak sıralanabilir.
a-Zina (Aldatma) Sebebiyle Boşanma Davası
Zina, evlilik birliği içerisinde eşlerden birinin diğer eşi aldatması olarak tanımlanabilir. Zina sebebine dayanarak boşanma davası açıldığı takdirde zina olgusunun şüpheye yer bırakmayacak şekilde ispat edilmesi büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde açılmış olunan davanın reddine karar verilmektedir. Zina olgusunun ispatı noktasında Yargıtay içtihatlarıyla belirlenen birtakım durumlar bulunmaktadır. Bu durumlara örnek olarak otel kayıtları, karşı cinsle bir konutta sabahlamak gösterilebilir. Bu gibi durumlar zina olgusunun gerçekleşmiş olduğuna karine teşkil etmektedir. Zina nedenine dayalı olarak boşanma davası açılması hak düşürücü sürelere bağlanmış olup 6 ay ve 5 yıllık süreler içerisinde davanın açılmış olması gerekmektedir.
b-Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası
Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebiyle boşanma davası TMK m. 162’de düzenlenmiştir. Bu tür boşanma davalarının açılabilmesi için eşlerden birisinin diğer eşin hayatına kast etmesi gerekmektedir. Hayata kast durumu ayrıca ceza davasının konusu olup şikayette bulunulması gerekmektedir. Pek kötü veya onu kırıcı davranışa örnek vermek gerekirse eşlerden birisinin diğer eşe işkence etmesi, bedensel veya ruhsal açıdan zarar vermesi örnek olarak sayılabilir. Bu nedene dayalı olarak boşanma davası açılması hak düşürücü sürelere bağlanmış olup 6 ay ve 5 yıllık süreler içerisinde davanın açılmış olması gerekmektedir.
Ankara Boşanma Davası
c-Suç İşleme ve Haysiyetsiz Yaşam Sürme Nedeniyle Boşanma Davası
Suç işleme nedenine dayalı olarak boşanma davası açabilmek için kanun koyucu hak düşürücü süre öngörmemiştir. Bu sebebe dayalı olarak boşanma davası her zaman açılabilmektedir. Suç işleme eyleminin diğer eşe karşı olmasının önemi bulunmamakta olup üçüncü kişiye karşı suç işlenmesi halinde bu dava açılabilmektedir. Bunun yanı sıra suç işleme nedeniyle diğer eş için evlilik birliğinin çekilmez hale gelmesi de önemlidir.
Haysiyetsiz yaşam sürme sebebi ise toplum tarafından reddedilen ahlaki olarak uygun olmayan davranışların bulunması halinde karşımıza çıkmaktadır. Buna örnek olarak eşlerden birisinin fuhuş yapması, alkolik olması, uyuşturucu bağımlısı olması gösterilebilir. Bu durumda da evlilik birliğinin diğer eş açısından çekilmez hale gelmesi önem taşımaktadır.
d-Terk Nedeniyle Boşanma Davası
Terk sebebiyle boşanma davası TMK m. 164’te düzenlenmiştir. TMK m. 164: “Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir.” Şeklinde düzenlenmiştir. Terk sebebine dayalı boşanma davası açabilmek için kanunda sayılan şartların gerçekleşmesi gerekmektedir.
Bu şartlardan birisi eşlerden birinin diğerini evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek amacıyla terk etmesi veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmemesi gerekmektedir. Bir diğer şart terkin altı ay sürmüş olması ve devam ediyor olmasıdır. Bu durum üzerine terk edilen eş ihtar çekmiş ancak bu ihtar da sonuçsuz kalmış ise terk edilen eşin dava açma hakkı bulunmaktadır. Terk nedenine dayalı olarak boşanma davası açılabilmesi için yukarıda sayılan şartların tamamının gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
e-Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma Davası
Akıl hastalığı sebebine dayanarak boşanma davası açılabilmesi için birtakım şartların oluşması gerekmektedir. Bu şartların tamamının gerçekleşmesi durumunda akıl hastalığı nedenine dayanarak boşanma davası açma gündeme gelebilecektir. Akıl hastalığına dayalı olarak boşanma davası açmak için akıl hastalığına tutulan tarafın akıl hastalığı evlilik birliği kurulduktan sonra oluşmuş olmalıdır.
Bir diğer şart eşlerden birinin akıl hastalığına tutulmuş olması diğer eş açısından evlilik birliğini çekilmez hale getirmelidir. Aranan şartlardan diğeri ise akıl hastası olan eşin akıl hastalığının geçmesinin olanaksız olduğu resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmiş olmalıdır. Bu şartların tamamının gerçekleşmiş olması halinde akıl hastalığına dayalı olarak boşanma davası açılabilecektir.
4-BOŞANMA DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
Boşanma davaları aile hukukundan kaynaklı davalardan olup boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri ya da davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
5-BOŞANMA DAVASININ MALİYETİ NEDİR?
Boşanma davasının anlaşmalı ya da çekişmeli olarak açılması bu maliyeti etkileyen nedenler arasındadır. Davanın türüne göre avukatlık ücretleri farklılık göstermektedir. Ayrıca dava neticesinde hükmedilecek nafaka, maddi ve manevi tazminat miktarları da değişkenlik göstermektedir.
6-BOŞANMA DAVASI AÇILDIKTAN NE KADAR SÜRE SONRA SONUÇLANIR?
Boşanma davalarının hedef süreleri boşanma davasının anlaşmalı ya da çekişmeli olmasına göre farklılık göstermektedir. Anlaşmalı boşanma davaları çekişmeli boşanma davalarına göre daha kısa sürede sonuçlanmaktadır.
7-EŞLERDEN BİRİ BOŞANMAK İSTEMEZSE NE OLUR?
Boşanma davalarında eşlerden birisinin boşanmak istememesi rastlanılan durumlardandır. Bu durumda dava çekişmeli olarak açılarak yürütülmektedir. Boşanmak isteyen taraf iddialarını ispat ettiği takdirde mahkeme tarafların boşanmalarına karar vermektedir.
8-BOŞANMA DAVASINDA DURUŞMALARA KATILMADAN BOŞANMAK MÜMKÜN MÜDÜR?
Çekişmeli boşanma davalarında sürecin avukatla ya da avukatsız olarak yürütülmesi durumunda duruşmalara katılımın önemi değişkenlik göstermektedir. Süreci bir avukatla yürütüyorsanız avukatınızın duruşmalara katılım sağlaması yeterli olacaktır. Ancak süreci tek başınıza yürütüyorsanız açmış olduğunuz davanın takibini yapmanız gerekmektedir. Aksi takdirde davanın açılmamış sayılmasına kadar giden bir süreçle karşı karşıya kalabilirsiniz.
9-KADININ SOYADI NE ZAMAN DEĞİŞİR?
Boşanma davasının neticelenerek kesinleşmesi durumunda kadın artık kendi soyadını kullanabilecektir